Quantcast

Czwartek, 28 marca 2024. Imieniny Anieli, Kasrota, Soni

Miejsce, które zniknęło z mapy niech zapłonie setką zniczy!

2014-10-27 16:49:42 (ost. akt: 2014-10-27 16:53:56)
45076

45076

Autor zdjęcia: Iwona Łaźniewska

Ktoś kiedyś postanowił decyzją o unicestwieniu wsi Orzechowo Warmińskie, że to miejsce przestanie istnieć. To prawda – zniknęło z mapy, ale nie pozwólmy, aby zniknęło też z naszej pamięci. Zapalmy świeczkę w Orzechowie!

Kto jest stąd lub tu osiadł (jak ja 25 la temu) ten bardziej lub mniej zna historię niezwykłego miejsca - ciemnej karty historii tej ziemi - Orzechowa. Wsi, której nie ma... - wysiedlonej w czasie tworzenia "Imperium Łańskiego". Z dawnej miejscowości pozostał jedynie kościół parafialny stojący w środku lasu wraz z opuszczonymi, spalonymi zabudowaniami plebanii, cmentarz przykościelny, gdzie obok nielicznych grobów z ostatnich lat znajduje się wiele grobów tutejszych Warmiaków - mieszkańców wysiedlonego Orzechowa i okolic oraz dawny budynek szkoły polskiej, który służy dziś jako leśniczówka. Orzechowo to miejsce magiczne: jednej strony niezwykłe krajobrazowo - jedziecie przez lasy Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej i, ni stąd ni zowąd, trafiacie na rozległą, częściowo podmokłą łąkę, nad którą góruje okazały neogotycki kościół, a z drugiej nostalgiczne i zadziwiające, zwłaszcza dla tych, którzy nie znają tragicznej historii tego miejsca. Od wielu lat wraz z mężem i synem przyjeżdżamy w okolicach Dni Zadusznych na przykościelny cmentarz i zapalamy kilka świeczek na zapomnianych grobach - zwłaszcza u dzieci Warmiaków... Ich rodziny w większości zmuszone do przymusowego opuszczenia Polski są daleko, lata izolacji ze względu na obecność Imperium Łańskiego spowodowały, że nikt, lub prawie nikt, o te groby nie dbał... całe to miejsce miało być wyparte, zapomniane. Ale przetrwało!

Zawsze gdy przyjeżdżam na orzechowski cmentarz zapalić kilka świeczek na schowanych pod stertą liści grobach ogarnia mnie niezwykły smutek, złość, bunt... Wielokrotnie zastanawiałam się, kto mógłby otoczyć to miejsce opieką, zadbać o tę zapomnianą nekropolię. W ostatnią sobotę grupa osób pod opieką ks. Andrzeja z Plusek - osób związanych z ratowaniem pamięci o Orzechowie zorganizowała akcję porządkowania tego niezwykłego cmentarza. Przez kilka słonecznych godzin odsłanialiśmy spod chaszczy i sterty wieloletnich pokładów liści te zapomniane groby... W użyciu były kosy, sekatory, grabie, worki na śmieci. Były z nami też dzieci, bo to doskonała okazja, aby zapoznać je z jedną z ważnych historii tego regionu.

Niezwykłe – szczególnie w aktualny czas przygotowywania się do świąt poświęconych zmarłym – było odsłanianie zarysów dawnych grobów, odkopywanie wrośniętych w ziemię, przewróconych, zmurszałych krzyży czy składanie popękanych kawałków tablic z nazwiskami pochowanych tu Warmiaków. Kiedy odnajdujesz wśród korzeni metalowy krucyfiks, który kiedyś widniał na krzyżu a teraz leży samotnie, bo drewno krzyża dawno już spruchniało, kiedy składasz z „puzzli” rozkruszonych płyt jakieś imiona, nazwiska, daty – to za każdym razem zastanawiasz się kim był ten człowiek, jakie miał życie, kto po nim pozostał, jaką historię w sobie nosił… Przez tę krótką chwilę przywołujesz tę nieznajomą osobę i przywracasz jej pamięć… Polsko brzmiące nazwiska, niemieckie imiona nadawane pod wpływem lat germanizowania tej ludności. Historia polskich Warmiaków zawsze była trudna. Po walczących z okupantem w I wojnie światowej młodych Warmiakach z tutejszej parafii pozostał pamiątkowy świecznik z nazwiskami poległych wiszący w ocalonym kościele obok. Szczególną uwagę mojego 10-cioletniego syna zwróciło, jak wiele maleńkich grobów kryje ta ziemia. Czasy były ciężkie, wiele dzieci odchodziło przedwcześnie nie doczekawszy młodości, miłości. Nie założyły swych rodzin, nie dochowało się swych potomków…
Cmentarz pojaśniał, nie tylko od słońca, które tego dnia towarzyszyło nam podczas porządkowania grobów. Jeśli znajdziecie chwilę zajrzyjcie tam, proszę. Zamarzyło nam się, aby w zbliżający się czas Święta Zmarłych, w Dzień Wszystkich Świętych orzechowski cmentarz zajaśniał światełkami z każdego grobu. Jako nieliczni już potomkowie warmińskich rodzin, które tu żyły przed wojną, czy – tak jak w przypadku mojej rodziny – ludność napływowa, możemy w takich miejscach odnaleźć swe korzenie, kawałek swojej historii, cząstkę wydarzeń ziemi, która jest teraz naszym miejscem do życia.
Ktoś kiedyś postanowił decyzją o unicestwieniu wsi Orzechowo Warmińskie, że to miejsce przestanie istnieć. To prawda – zniknęło z mapy, ale nie pozwólmy, aby zniknęło też z naszej pamięci. Zapalmy świeczkę w Orzechowie!


Ten tekst napisał dziennikarz obywatelski. Więcej tekstów tego autora przeczytacie państwo na jego profilu: Myslinieuczesane

Komentarze (7) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. 11.dlonra #1524427 | 91.51.*.* 28 paź 2014 17:22

    Jak sie opisuje historie danej miejscowoci, to powinna ona byc prawdziwa, a przynajmiej obiektywna. Gwoli scislosci, w historii Orzechowa, az do konca 2-giej wojny swiatowej nigdy nie bylo polskiej szkoly. Polska szkola byla jedynie w pobliskich Pluskach.Tyle w temacie.

    Ocena komentarza: warty uwagi (3) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  2. A #1524038 | 178.202.*.* 28 paź 2014 11:28

    Gdzie sa potomkowie tych niby polakow,daleko i nie chca nic miec do cinienia z Polska.

    Ocena komentarza: warty uwagi (3) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  3. Orzechowo .. #1528509 | 46.204.*.* 31 paź 2014 18:02

    typowa od stuleci pruska wieś gdzie wszyscy Niemcy , Warmiacy , Prusacyi i Polacy żyli spokojnie i w zgodzie ale spotkanie w Teheranie USA , ZSRR i Anglii podzieliło ziemie i przyszła Armia Czaerwona na Germanię a potem przyszła kupa osiedleńców i potem wysiedlenia ....i wyjazdy do NRF ... szkoda.. ale to tragiczna historia dzisiaj szanujmy pamięć o tych co tu żyli ..od pokoleń ....i dzisiejsze państwowe leśnictwo

    Ocena komentarza: warty uwagi (2) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

    1. A&Z #1529225 | 178.202.*.* 1 lis 2014 09:39

      Tak obecnie jest polska,bo jest polnische wirtschaft i zaroslo krzakamy.

      Ocena komentarza: warty uwagi (1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

    2. B #1528655 | 5.199.*.* 31 paź 2014 19:41

      Tak, tu zawsze była Polska ...

      Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

      Pokaż wszystkie komentarze (7)